Dünya Trump taraftarlarının Beyaz Saray baskınını konuşuyor. Görüntüler, kovboy sahnelerinde şahit olduğumuz mahkemeyi basıp suçluyu kaçırma girişimini çağrıştırıyor.
Olayın 76 milyondan oy almış Trump tarafından tetiklenmiş olması kadar, baskına katılanların büyük çoğunluğunun giysileri kadar dil ve tavırlarıyla da Trump’ta temsilini bulan otoriter ve ırkçı “beyaz adam”ı işaret etmesi de anlamlı! Siyahilere yönelik öldürmelere karşı ortaya çıkan sivil tepkiye gösterilen sert tutumun, Beyaz Saray’ı basan “beyaz”lara karşı müsahamalı tutuma bürünmesi, ülkenin her yerine sinmiş “ku klux klan” zihniyetini deşifre etse de asıl soru, Trump ile şaha kalkmış küresel sermayenin sınırları yıkıp, yok etme projesinin bir seçim sonucu yarıda kalmasının dışa vurumu olup olmadığıdır.
BenzerHaberler
Türkiye’de ekolojik felakete yol açan HES yapımları ile doğaya zarar veren maden aramalarını gerçekleştiren maden ve enerji şirketlerine, son torba yasada tanınan imtiyaz ve esnekliliklerin bu gidişattan bağımsız olması mümkün mü? Tam da buna yönelik karşı çıkışların her türlü göz ardı etmeye maruz bırakılması sürerken… 1980-90’lara damgasını vuran tekelleşme ve militaristleşme, 2000’lerin ortasında tek kişinin mutlak egemen olduğu, sermaye destekli otoriterleşmeye evrilmiş durumda. Bu olay, dünyanın geneline sinen kuralsızlığı en önemli kural kabul eden kapitalist modernitenin evrileceği noktayı da ifşa ediyor. Sadece ABD ve Rusya da değil, Türkiye, Mısır, Polonya, Macaristan, Ukrayna, Azerbaycan, Pakistan, Venezuela aynı yolda hızla ilerliyor. Son olay, ABD’nin dünya genelinde destek olduğu militerleşme ve otoriterleşmenin bumeranga dönüşmesini ifşa ediyor. Dünya ile birlikte ABD’de de yüzleşme zamanı geldi. Ya demokrasi ya totaliterleşme…
Ancak Türkiye’de olur…
İki ay öncesine göre dolar, 8.90’dan 7.40 liraya, altın ise (örneğin çeyrek altın alış fiyatları) 864’ten 715’lere kadar geriledi. Bu durum iyiye işaret mi? Günlük hayata etkisi bakımından altın kadar doların lira karşısındaki hızlı değer kaybının da vatandaşın cebine olumlu yansıması gerekiyordu. Peki, öyle mi oldu? Bunun en somut örneği, dolar hızla düşerken, akaryakıt fiyatlarındaki yükseliştir.
26 Kasım 2020’de geçerli olmak üzere benzin fiyatına 37 kuruş zam yapıldı. Benzinin litresi İstanbul’da 6.67 TL’den, 7 liranın üzerine çıktı. Aynı tarihte dolar 7.93 TL, çeyrek altın 755.57 TL idi.
Yılın ilk haftasında peş peşe gelen zamlarla benzinin litresi İstanbul’da 7.24-7.28 liraya çıktı. Dolar 7.35’e geriledi; çeyrek altın ise 718 TL’ye geriledi. Yani, benzin ve motorine peş peşe zamlar gelirken, dolardaki düşüş bir şey ifade etmiyor. Bu gidişle durum daha da zorlaşacak. Geldiğimiz noktada son bir yılın özeti şu: 2 Ocak 2020’de dolar/TL kuru, 5.95-5.96 idi. Bir yıl sonra dolar 7.40 TL. Buna da büyük başarı diyerek seviniyoruz!
Elektrik zammı asgari ücreti solladı
Elektrik fiyatları asgari ücretteki artışın üstünde. 2017 yılı Ocak ayı itibarıyla mesken elektrik birim fiyatı 1 kWh elektrik enerjisi için 0.21 TL (21 kuruş), 2021’deki mesken elektrik birim fiyatı 1 kWh elektrik enerjisi için 0.7961 TL olarak belirlendi. Aynı yıllar için asgari ücret net bin 404 TL, 2021 için asgari ücret net 3 bin 577 TL olarak belirlendi.
Aynı dönemler itibarıyla asgari ücrette yapılan artış ile elektrik zamlarının oranlarını karşılaştırdığımızda ise ortaya şöyle bir tablo çıkıyor:
Elektrik fiyatlarındaki zam oranı 3.79 kat iken asgari ücretteki artış 2.55’te kalıyor. Çağın getirdiği ihtiyaçtan kaynaklı hayatın vazgeçilmezi haline gelen elektrikteki bu artış iğneden ipliğe diğer tüm mal, ürün ve hizmetlerde de fiyat artışlarına doğrudan etki etmektedir.
Dahası aslında elektrikteki özelleştirmenin toplum üzerinde yükü ise madalyonun diğer tarafında asılı duruyor.
Vergi ve fonların miktarı 0.1520 TL. Bu da tüketilen enerji birim fiyatının yaklaşık yarı fiyatı ediyor. Yani her 1 kWh elektrik için ödediğin paranın yarısını da vergi ve fon olarak ödüyorsun.
Yada somut bir fatura üzerinde gidelim. Fatura tutarı 131.40 TL. Enerji Tüketim Bedeli olarak belirlenen bedel 105.87 TL. yüzde 24.11. Yani her elektrik faturasının yüzde 25’i vergi ve fondur. Bu vergilerden biri de partizanlığı ayyuka çıkmış olan TRT payıdır. Diğeri enerji fonudur. Vatandaş hem yüzde 18 KDV ödemekte hem de aslında enerji şirketlerinden alınması gereken fonu cebinden ödemekte hem de toplumsal fayda açısından bir değeri olmayan TRT’yi beslemekteyiz.
